Groeiend lerarentekort in West-Brabant houdt komende jaren aan

De krapte binnen het onderwijs in West-Brabant is in het afgelopen jaar sterk toegenomen. Ondanks diverse initiatieven om het tekort aan te pakken, houdt de krapte in het onderwijs aan, zo is de verwachting. Het nieuwe schooljaar begint bijna en sommige scholen weten nu al dat er komend jaar knelpunten gaan ontstaan: klassen worden steeds groter en soms staan er ongekwalificeerde leerkrachten voor de klas.

Het onderwijs kampt met tekorten, mede doordat het aantal WW-uitkeringen blijft dalen en het aantal vacatures stijgt. In juli 2022 waren er in West-Brabant 96 WW-uitkeringen voor docenten en onderwijsassistenten. Dat is een daling van 35% ten opzichte van een jaar eerder. Daarbij waren er in het eerste kwartaal van 2022 156 openstaande vacatures voor dezelfde beroepen in West-Brabant, een stijging van 39% ten opzichte van het jaar daarvoor.

In het eerste kwartaal van 2021 gold voor pedagogische beroepen in alle Brabantse arbeidsmarktregio’s nog een gemiddelde arbeidsmarktspanning. Inmiddels is dit in West-Brabant omgeslagen naar een krappe arbeidsmarktspanning.

Vooral kansen in exacte vakken en talen

In het voortgezet onderwijs verschillen de tekorten per vak. Voor exacte vakken (wis-, natuur- en scheikunde), economische vakken en talen (klassieke talen, Nederlands, Duits en Frans) is de vraag naar docenten al langere tijd (veel) groter dan het aanbod aan nieuwe leerkrachten in Noord-Brabant. Deze docenten hebben daardoor zeer goede kansen op werk. In 2026 wordt in Noord-Brabant een tekort verwacht van gemiddeld 3,5% (275 fte) voor alle vakken.

Het lerarentekort in het basisonderwijs kent een minder lange historie. In 2016 was er landelijk nog een overschot aan leerkrachten basisonderwijs. Sindsdien nam de spanning geleidelijk toe in Noord-Brabant. In het eerste kwartaal van 2022 geldt ook voor leraren basisonderwijs in Noord-Brabant dat er sprake is van een krappe arbeidsmarkt. Hierdoor kunnen leerkrachten in het basisonderwijs bijna overal in Brabant direct aan de slag.

Quick wins in onderwijs lastig te realiseren

De krapte in het onderwijs is langdurig, omdat snelle oplossingen voor personeelstekorten vaak lastig te realiseren zijn. Kandidaten moeten over een lesbevoegdheid beschikken voordat ze als docent aan de slag mogen gaan. Intensiever werven (inzet van uitzendbureaus, bijvoorbeeld) levert niet altijd een gewenst resultaat op en kan ertoe leiden dat scholen elkaar beconcurreren. Een oplossing is om aan medewerkers te vragen of zij meer uren willen werken, zeker omdat in het primair onderwijs veel in deeltijd wordt gewerkt. Niet iedereen kan of wil echter meer uren werken. Voor werkzoekenden die zich willen laten (om)scholen blijft het onderwijs daarom ook de komende jaren een sector met zeer goede kansen op werk.

Initiatieven in West-Brabant om tekorten tegen te gaan

Er zijn diverse regionale initiatieven die deze omscholing faciliteren. Zo is in september 2021 een kandidaat via het UWV gestart met een kansrijk scholingstraject voor het pedagogisch didactisch getuigschrift om les te kunnen geven op het mbo. Tijdens het traject is hij in contact gekomen met een middelbare school in Raamsdonksveer om een dag mee te lopen. Tijdens zijn werkdag werd hij door andere leraren getipt op een vacature. Het voortgezet onderwijs lonkte en hij vroeg zich af of een overstap mogelijk was. Hij heeft gesolliciteerd, mocht op gesprek en is aangenomen op basis van een leerwerktraject. Hij gaat een zij-instroomopleiding volgen aan de lerarenopleiding om zijn bevoegdheid te behalen.

Zie voor meer informatie de Spanningsindicator van UWV